RÊZEWEŞANÊN ZINDÎ YÊN KOVARA KÜRT TARİHİ

EDİTÖRDEN Dergimizin yayın periyodunda yaşanan aksaklık nedeniyle, 54 ve 55. sayılarımızı birlikte yayınlıyoruz. Ortadoğu ve Kürt coğrafyası, bundan tam yüz yıl önce yaşadığına benzer bir alt-üst oluş ve yeniden inşa süreciyle karşı karşıya. Kürtler “kaybedecek bir yüz yılımız daha yok” derken, 1918-1923 yılları arasında yaşananlara ve Kürtlerin tümüyle statüsüz bir topluma dönüşüm sürecine referansta bulunuyorlar. Bugün yaşananları anlamak ve müdahalede bulunmak açısından, 1918- 1923 yılları arasında yaşananlara yeniden bakmak ve değerlendirmek faydalı olacaktır kanısındayız. 54 ve 55. sayılarımızın bu değerlendirmeye küçük de olsa bir katkıda bulunacağını umuyoruz. İlk yazımızda Murad Celali, Kürtler olmadan Cumhuriyetin tarihi yazılabilir mi sorusundan yola çıkıyor. Celali, Kürtlerin, Cumhuriyet tarihi yazılırken dikkate alınması gereken en önemli faktörlerden ...

berdewamiya wê bixwîne >

53. sayıda biraz gecikerek de olsa mahsus bir konuya el attık: Zazalar. Konuyla ilgili çok kıymetli bir çalışmanın müellifi de olan yayın kurulumuzdan Ercan Çağlayan, sağ olsun, yine iyi bir editörlük yaptı ve sayının tamamına yayılan bir Zazalar dosyası hazırladı. Malum, Zazalar kimdir, Kürtlerle birlikte mi telakki edilmeleri gerekir, yoksa ayrı bir etnik grup, bambaşka bir millet olarak mı; Zazaca Kürtçenin içinde mi yoksa ayrı bir dil olarak mı düşünülmeli soruları zaman zaman epey bir hevesle tartışılır. Epey de ihtilafa yol açarak. Bu ihtilafları serinkanlı biçimde değerlendiren yazılara yer veren dosya çok önemli bir noktayı açığa çıkarıyor: Zazalar hakkındaki ihtilafların hemen hepsi 1980’den sonra ve çoklukla devletlularca üretilmiş işler. Dosyanın ilk yazısı Roşan Lezgin’in. Lezgin’in Zaza adlandırmasının köklerine dair ayrıntılı ve dikkatli incelemesi Zaza isminin çok eski bir tarihi olmadığını, ...

berdewamiya wê bixwîne >

52. SAYI EDİTÖR YAZISI Kürt Tarihi’nin 52. sayısına yine bir dosya damgasını vurdu. Yayın kurulumuzdan Fırat Sözeri, Anjelika Pobedonostseva ile birlikte bu sayının neredeyse tamamını kapatan kapsamlı bir Sovyet Kürtleri dosyası hazırladı. Sovyetlerde Kürtlerin ve Kürt çalışmalarının serencamına ilişkin nitelikli ve ayrıntı çalışmalardan oluşan dosya için Fırat Sözeri’ye ve dosyanın yazarlarına müteşekkiriz. Büyük kısmı dosyanın giriş yazısında etraflıca tanıtıldığından biraz tekrar olacak ancak bu sayının yazılarına dair birkaç söz edeyim. Michael Leezenberg’in makalesi Kürtlerin Sovyet rejimiyle bütünleştirilmesi (yerlileştirilmesi) siyasetinin bir tezahürü olarak ortaya çıkan Kürtçeyle ilgili çalışmalara ve 1934’de Erivan’da düzenlenen Kürdoloji konferansını ele alıyor. Cabbar Kadir’in Zelal Konak tarafından Rusça’dan çevrilen yazısı ...

berdewamiya wê bixwîne >

Kürt Tarihi’nin 51. sayısı bir devam sayısı gibi. Malum, 50. sayıda İran Kürtleri hakkında etraflı bir dosya hazırlamış, Kürdistan’ın, Güney ve Rojava’ya nazaran daha az bildiğimiz, İran kısmına odaklanmıştık. 51. sayıda İran Kürdistanı’yla devam ediyoruz. Ancak İran Kürdistanı’nın nadide bir kısmıyla. Fotoğraflarından güzelliğine aşina olduğumuz Hewraman’la. 51. sayıda bir Hewraman dosyası hazırladık. Yayın kurulumuzun lokomotiflerinden Ercan Çağlayan sağ olsun bir kez daha güzel bir iş çıkardı ve bir Hewraman dosyası hazırladı. Hüsamettin Bahçe de Hewraman fotoğraflarını Kürt Tarihi’yle paylaşma cömertliğini gösterdi. İkisine de müteşekkiriz. Dosyaya gelince… Esmaîl Shams Hewraman’la ilgili genel bir tanıtım yazısı kaleme aldı. Shams’ın yazısı Hewraman’ın coğrafi, tarihi ve toplumsal kimliğine dair iyi bir özet sunuyor. Hewramanlılar,

berdewamiya wê bixwîne >