49. Sayı

İÇİNDEKİLER
  •  Yabancıların Gözüyle Şeyh Ubeydullahê Nehrî - Baran Zeydanlıoğlu
  •  Dosya: Küresel Siyasette Kürtler
  • Küresel Belirsizlikler Çağında Kürtler - Serhun Al
  • Amerika’nın Kürt Mecburiyeti - Mehmet Gürses
  •  Türkiye-Kürdistan Bölgesel Yönetimi İlişkileri, 1 Mart Tezkeresi ve AKP’li Kürt Milletvekilleri - Arzu Yılmaz
  • Avrupa Birliği’nin bir Kürt politikası var mıdır? - Gülistan Gürbey
  • Geç Osmanlı Döneminde Amerika Kürtleri - Sinan Hakan
  • Sevr’e Giden Yol - Metin Atmaca
  • Kurdên Romaneke: Jules Verne - Rohat Alakom
  • Sürgünde Kürt Milliyetçiliği: İran’da Kürt Milliyetçiliğinin Unutulan Yılları - Vahap Coşkun
     
BASIN METNİ

49. SAYI EDİTÖR YAZISI

Kürt Tarihi’nin 49. sayısında uzun zamandır hazırlamak isteyip de bir türlü elimizin gitmediği bir dosya yer alıyor: Küresel Siyasette Kürtler. Dünyanın devletsiz uluslarının en büyüklerinden biri ve küresel siyasetin uzunca bir zaman kalbi sayılan Orta Doğu’da mukim olmaları Kürtleri ve Kürt meselesini uluslararası siyasette hep önemli kıldı. 2003’deki İkinci Körfez Savaşı ve ardından da 2011’de başlayan Suriye Savaşı ise Kürtlerin küresel siyasetteki önemini daha da büyüttü. Kürtler ve Kürt meselesi epey bir zamandır ABD’den Rusya’ya, AB’den Çin’e küresel siyasetin belli başlı bütün aktörlerinin görüş alanında. Serhun Al Kürtlerin ve Kürt meselesinin uluslararası siyasetteki yerini iyi bilenlere ulaştı ve elinizdeki Küresel Siyasette Kürtler dosyasını hazırladı. 

Dosya editörü Serhun Al’ın yazısı Kürt meselesinin gidişatının küresel siyasetin genel mimarisinde nasıl şekillendiğine ve bu mimaride son dönemde yaşanan değişimlerin Kürt meselesinin akıbetine nasıl etkide bulunabileceğine dair sağlam bir analiz sunuyor. Mehmet Gürses ise Kürtlerin küresel siyasetin başat oyuncusu ABD’nin dış siyasetindeki yerine bakıyor. Kürtlerce yakınılan ABD’nin net bir Kürt siyaseti olmamasının sebeplerine dair etraflı bir analiz yapan Gürses, bu noksanlığın Kürtler açısından çok da hayati olmadığına dikkat çekiyor. Gülistan Gürbey de küresel siyasetin diğer bir büyük aktörü AB’nin Kürt siyasetine bakıyor. AB’nin bütünlüklü, yerleşik ve kuvvetli bir Kürt siyaseti olmadığına işaret eden Gürbey’e göre, AB genel siyasetinde Kürtlerdense vatandaşları oldukları ülkelerle AB arasındaki ilişkiler ve Avrupa’daki Kürt diasporası önem taşıyor. Arzu Yılmaz’ın yazısı ise Türkiye Kürdistan Bölgesi Yönetimi ilişkilerine dair. Yılmaz ABD’nin Türkiye topraklarını kullanarak Irak’a müdahalesine imkan tanıyan 2003 tezkeresinin Türkiye parlamentosunda reddedilmesinde Ak Partili Kürt milletvekillerinin oynadığı rolü ele alıyor. Yılmaz’ın çalışması mevzunun birinci dereceden muhataplarıyla yapılan görüşmelere dayanıyor olması itibarıyla bilhassa önemli. 

Metin Atmaca Kürtlerin küresel siyasetin bir başka önemli anındaki, I. Dünya Savaşı’nın hemen sonrasındaki durumlarıyla ilgili bir çalışma kaleme aldı. Atmaca’nın çalışması savaşın ardından Kürt elitlerinin dünya siyasetine dahil olma biçimleri ve sahip oldukları Kürdistan vizyonları arasındaki farklılığı ortaya koyuyor. Arşiv belgelerine dayanan çalışma, etraflı da bir analiz sunuyor. Arşive dayalı bir başka çalışma da Sinan Hakan’dan. Hakan’ın çalışması ABD’ye göç eden Kürtlerle ilgili Osmanlı arşiv belgelerine dayanıyor. Konsolosluk raporları gibi belgeler, dönemin Osmanlı devletinin ABD’deki Kürtlerin faaliyetlerini biraz merak, biraz da endişeyle izlediğini gösteriyor. 

Dosya haricinde üç kıymetli yazı da yer alıyor 49. sayıda. Bitlis tarihiyle ilgili çalışmalarından bildiğimiz Baran Zeydanlıoğlu Şeyh Ubeydullah’ın ve 1880’deki ayaklanmasının yabancı kaynaklara nasıl aksettiğine dair önemli bir çalışma hazırladı. Rohat Alakom’un yazısı ise Jules Verne’in Türkçeye İnatçı Kahraman Ağa şeklinde çevrilen kitabı üzerine. Alakom, kahramanları Karadeniz etrafından dolaşarak İstanbul’dan Üsküdar’a geçen İnatçı Keraban romanının Kürdistan ve Kürtler hakkında epey malumat içeren ikinci cildine dikkat çekiyor. Son olarak Vahap Coşkun Abbas Vali’nin Zeri İnanç tarafından çevrilen ve Dipnot Yayınları’ndan çıkan Sürgünde Kürt Milliyetçiliği kitabının etraflı bir değerlendirmesini ve eleştirisini sunuyor.

50. sayıda buluşmak üzere...
 

49. SAYIMIZDA YAYINLANAN YAZILAR
Vahap Coşkun
Sürgünde Kürt Milliyetçiliği: İran’da Kürt Milliyetçiliğinin Unutulan Yılları
Sürgünde Kürt Milliyetçiliği: İran’da Kürt Milliyetçiliğinin Unutulan Yılları
1930’larda İran’da Pehlevi yönetimi, otoriter bir modernleşme siyaseti izlemeye başlar. Merkezi iktidarı tahkim etmek gayesini taşıyan bu siyasetin hedeflerinden biri de Kürtler olur. Kürt kimliği ve dili baskı altına alınır, İranlı/Fars kimliği Kürtlere dayatılır. Otoriter modernleşme programı bütün ...
devamını oku >
Metin Atmaca
Sevr’e Giden Yol
Sevr’e Giden Yol
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Paris’te İttifak ve İtilaf Devletleri arasında barış görüşmeleri başladıktan sonra İngiliz hükümeti, Kürt heyetinin kimin tarafından temsil edileceği sorusunu gündeme getirmiştir. Paris’te Şerif Paşa, Kürtler adına görüşmeleri başlattığı dönemde, İstanbul ...
devamını oku >
Sinan Hakan
Geç Osmanlı Döneminde Amerika Kürtleri
Geç Osmanlı Döneminde Amerika Kürtleri
Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılış ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecinde Osmanlı tebaası çeşitli milletlerin Amerika kıtasındaki diasporasına yönelik pek çok bilimsel çalışma vardır. Ancak Kürtlerin Amerika kıtasındaki varlığına ilişkin yeterli bilimsel çalışmaların yapılmamış ...
devamını oku >
Gülistan Gürbey
Avrupa Birliği’nin bir Kürt politikası var mıdır?
Avrupa Birliği’nin bir Kürt politikası var mıdır?
27üye ülkeden oluşan ve yaklaşık 500 milyon nüfusa sahip Avrupa Birliği (AB) devletlerarası ve çok uluslu bir oluşumdur ve bunun yanı sıra üyeliğe aday birçok ülkelerle müzakereler sürmektedir. Türkiye ile müzakereler ise 2005’ten beri türbülanslı bir şekilde devam etmektedir. Uluslararası ilişkilerde ...
devamını oku >
Mehmet Gürses
Amerika’nın Kürt Mecburiyeti
Amerika’nın Kürt Mecburiyeti
Amerikan-Kürt ilişkilerini irdelemek hem Kürtlerin ve Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ama aynı zamanda Türkiye’nin ve bir bütün olarak Ortadoğu’nun son 30-40 yılda yaşadığı derin dönüşümü de ele almayı gerektirir. Basit ama aynı zamanda önemli iki temel bulgu ile başlamakta fayda var. İlki, ...
devamını oku >
Arzu Yılmaz
Türkiye-Kürdistan Bölgesel Yönetimi İlişkileri, 1 Mart Tezkeresi ve AKP’li Kürt Milletvekilleri
Türkiye-Kürdistan Bölgesel Yönetimi İlişkileri, 1 Mart Tezkeresi ve AKP’li Kürt Milletvekilleri
Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan bu yana ülkenin en önemli güvenlik sorunlarından biri sayılan Kürt sorunu bağlamında, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) iktidarda olduğu son yirmi yılda hem iç hem dış politikada önemli değişimler yaşandı. Irak’ta 1992 yılında de facto bir yönetim olarak teşekkül ...
devamını oku >
Serhun Al
Küresel Belirsizlikler Çağında Kürtler
Küresel Belirsizlikler Çağında Kürtler
Amerika’nın ünlü dış politika ve uluslararası ilişkiler dergisi Foreign Affairs 100. yılına atfen Eylül/Ekim 2022 sayısının başlığını ‘belirsizlik çağı’ (the age of uncertainty) olarak attı. Bu başlık küresel siyasette Amerikan hegemonyasının zayıfladığı, Batı’da ve Batı dışında otoriter-milliyetçi ...
devamını oku >
 Baran Zeydanlıoğlu
Yabancıların Gözüyle Şeyh Ubeydullahê Nehrî
Yabancıların Gözüyle Şeyh Ubeydullahê Nehrî
Kürdlerin yakın tarihine dair Batılılar tarafından kaleme alınmış olan anlatımlarda, çok önemli bir şahsiyetten ve tarihi bir hadiseden hep bahsedilir. O şahsiyet Şeyh Ubeydullah, vuku bulan hadise ise isyan olarak adlandırılan ve Ubeydullah’ın onlarca Kürd aşiretinin desteği ile İran’a karşı 1880 yılında ...
devamını oku >
Serhun Al
DOSYA: KÜRESEL SİYASETTE KÜRTLER
DOSYA: KÜRESEL SİYASETTE KÜRTLER
SUNUŞ SERHUN AL (Dosya Editörü) Kürt Tarihi’nin bu sayısı “Küresel Siyasette Kürtler” özel dosyası ile Kürtlerin uluslararası ilişkilerdeki ...
devamını oku >